Η συμπόνια είναι μια από τις πιο θεμελιώδεις ανθρώπινες ποιότητες. Είναι η ικανότητά μας να αναγνωρίζουμε τον πόνο των άλλων και να ανταποκρινόμαστε με καλοσύνη και κατανόηση. Πέρα από την ηθική της αξία, η συμπόνια έχει αποδειχθεί ότι παίζει σημαντικό ρόλο στη δική μας ψυχολογική ευημερία. Στην έρευνά μου, που δημοσιεύθηκε στο European Journal of Positive Psychology με τίτλο “Acting compassionately towards others makes us feel better: The role of compassion in psychological well-being”, εξετάσαμε πώς η προσφορά και η έκφραση συμπόνιας επηρεάζει την ψυχολογική μας κατάσταση. Τα ευρήματά μας έδειξαν ότι η συμπόνια όχι μόνο ωφελεί τους αποδέκτες της αλλά βελτιώνει και τη συναισθηματική κατάσταση αυτού που την εκφράζει.

Πώς η Συμπόνια Βελτιώνει τη Δική μας Ευημερία;

Η έρευνα ανέδειξε ότι η έκφραση συμπόνιας συνδέεται με:
1. Αυξημένη συναισθηματική ευεξία – Όταν δρούμε με καλοσύνη προς τους άλλους, το σώμα μας απελευθερώνει ορμόνες όπως η ωκυτοκίνη και η σεροτονίνη, οι οποίες ενισχύουν τη θετική διάθεση και μειώνουν το άγχος.
2. Μείωση του στρες – Η καλλιέργεια συμπόνιας συνδέεται με χαμηλότερα επίπεδα κορτιζόλης, της κύριας ορμόνης του στρες. Άτομα που επιδεικνύουν συχνά συμπόνια έχουν χαμηλότερη φυσιολογική αντίδραση σε στρεσογόνες καταστάσεις.
3. Βελτιωμένη αυτοεικόνα – Η πράξη της συμπόνιας ενισχύει την αυτοεκτίμηση και δημιουργεί ένα αίσθημα σκοπού στη ζωή, καθώς αισθανόμαστε ότι συμβάλλουμε θετικά στην κοινωνία.
4. Ισχυρότερες διαπροσωπικές σχέσεις – Η ενσυναίσθηση και η συμπόνια ενισχύουν τη συνδεσιμότητα με τους άλλους, δημιουργώντας ένα δίκτυο υποστήριξης που είναι απαραίτητο για τη συναισθηματική μας ευημερία.

Είναι εύκολο να καλλιεργήσουμε τη Συμπόνια στην Καθημερινότητά μας;

Η συμπόνια δεν είναι απλώς ένα συναίσθημα αλλά μια πρακτική που μπορούμε να καλλιεργήσουμε:
• Εξάσκηση ενσυνειδητότητας (mindfulness) – Η επίγνωση της παρούσας στιγμής μας επιτρέπει να παρατηρούμε τις ανάγκες των άλλων χωρίς βιαστικά συμπεράσματα.
• Ανάπτυξη ενσυναίσθησης – Προσπαθήστε να δείτε τις καταστάσεις μέσα από τα μάτια των άλλων, κατανοώντας τα συναισθήματα και τις προκλήσεις τους.
• Μικρές πράξεις καλοσύνης – Ακόμα και ένα χαμόγελο ή ένας καλός λόγος μπορεί να κάνει τη διαφορά.
• Αυτο-συμπόνια – Η συμπόνια προς τους άλλους ξεκινάει από τη συμπόνια προς τον εαυτό μας. Αντιμετωπίζοντας τον εαυτό μας με την ίδια καλοσύνη που δείχνουμε στους άλλους, ενισχύουμε τη συναισθηματική μας ανθεκτικότητα.

Η συμπόνια δεν είναι μόνο ένα δώρο που προσφέρουμε στους άλλους – είναι μια δύναμη που μας επιστρέφει με τη μορφή ψυχικής ευεξίας. Η έρευνά μου επιβεβαιώνει ότι οι πράξεις καλοσύνης και κατανόησης βελτιώνουν τη διάθεσή μας, μειώνουν το στρες και ενισχύουν τις σχέσεις μας. Καλλιεργώντας τη συμπόνια στην καθημερινότητά μας, δημιουργούμε έναν καλύτερο κόσμο για τους άλλους και για τον εαυτό μας.

Αναστασία Φωκά,

ΒΑ/ΜSc Psychologist, mindfulness instructor